کنسرسیوم ها و شرکت های هولدینگ ، هم افزایی و ارزش آفرینی
مقدمه :
پیچیدگی و عدم پایداری و رقابت شدید در تولید و کسب و کار و تجارت ، پویایی صنعت و تغییرات سریع فرآوری ، فقدان نگرش استراتژیک و مشکلات متعدد ساختاری در سازمان های بزرگ ،ضرورت ایجاد سازمان هایی را به دنبال داشته است که علاوه بر ویژگیهای شرکت های بزرگ از قبیل دسترسی به قابلیت های گسترده ، به اشتراک گذاشتن منابع ، شهرت و اعتبار ، ویژگی و زیبایی های شرکت های کوچک مانند خلاقیت ، صرفه جویی ، علاقه مالکانه ، سرعت و انعطاف پذیری را نیز داشته باشند.
هم افزایی ( cynergy ) :
به طور مثال پرواز گروهی V شکل غازهای وحشی به هنگام مهاجرت و یا حرکت دسته جمعی پشت سر هم دوچرخه سواران را در یک جاده در نظر بگیرید که همه اعضاء گروه در این دو مثال جهت غلبه بر نیروی اصطکاک موجود و استفاده بهینه از نیروی مجزای همه اعضاء چگونه با گرفتن آرایش مناسب به هنگام حرکت و جابجایی به موقع بین خود موجب تاثیر گذاری مثبت و صحیح بر یکدیگر شده و بدون اینکه خللی در حرکت گروه به وجود آید با صرف انرژی و زمان کمتر و با سرعت بیشتر به هدف مورد نظر خود نائل می شوند . نحوه جاگیری اعضاء گروه در هنگام حرکت به گونه ای است که بدون اینکه مانع دید و حرکت دیگران شوند تاثیر خود را در حرکت جمعی به بهترین نحو از انحاء ممکن گذاشته و در کل مجموعه اثری ایجاد می کنند که بسیار بیشتر از مجموع تاثیر ناشی از حرکت تک تک اعضاء به تنهایی می باشد . در این حالت هم افزایی صورت گرفته است . پس می توان سینرژی را چنین تعریف کرد :
هر گاه چند عامل یا چند عنصر تاثیر گذار در اجرای مشترک یک پروژه بتوانند با همکاری هم در کل تاثیری بیشتر از مجموع تاثیر تک تک خود به تنهایی ایجاد کنند ، هم افزایی صورت گرفته است . و یا به زبان ریاضی می توان گفت هم افزایی زمانی ایجاد می شود که :
R(A,B)>R(A)+ R(B)
یعنی راندمان کل ناشی از اشتراک دو عنصر بیشتر از جمع راندمان های آنها به طور مجزا باشد و
C(A,B)<C(A) + C(B)
یعنی هزینه کل انجام شده ناشی از اشتراک دو عنصر کمتر از جمع هزینه های انجام شده آنها به طور مجزا باشد.
اندازه هم افزایی را هم می توان از فورمول باکمینستر فولر ( Buckminster Fuller ) به صورت زیر دست آورد :
۲/ {( تعداد اعضاء – ۲(تعداد اعضاء)}= سینرژي
یعنی به طور مثال هم افزایی به دست آمده از حاصل همکاری موثر ۱۰ عامل برابر است با عدد ۴۵
باید توجه داشت در بسیاری از مواقع وقتی انسانها در جمع قرار می گیرند رفتار آنها تغییر می کند و رفتاری از آنها سر می زند که در تنهایی از آنها سر نمی زند و هیجان گروهی ناشی از این تغییر رفتار وقتی همراه با انرژي باشد باعث تشدید اثر گردیده و در نتیجه سینرژی صورت می پذیرد . بنابر این ایجاد سینرژی فقط محدود به تعداد اعضاء یک گروه و کثرت آنها نمی باشد.
شرایط و عوامل بروز هم افزایی و ضرورت وجود آن
داشتن هدف و هویت ارزشی و فرهنگی مشترک ، وجود وحدت نظر در یک هدف واحد ، تعامل و همبستگی گروهی ، وجود ویژگیهای خاصی که تعیین کننده ایجاد قوانین اجتماعی گروه می باشد از مهمترین شرایط و عوامل بروز هم افزایی است.
به طور مثال در یک معدن سنگهای تزیینی بخشی از بلوک های سنگ تولید شده برای فرآوری به کارخانه های سنگبری داخلی فروخته شده و بخشی دیگر با واسطه یا بی واسطه به خارج از کشور صادر می شوند . این معدن در صورتی که بخواهد در فروش تولیدات خود موفق باشد بایستی با ایجاد دپارتمان فروش در واحد تولیدی خود و با صرف هزینه های زیاد ، امور مربوط به مارکتینگ خود را در داخل و خارج کشور انجام دهد . بدیهی است که پرداخت این هزینه ها برای یک معدن به تنهایی غیر ممکن است و در صورت انجام این هزینه ها قیمت تمام شده تولیدات این معدن بالا رفته به طوری که دیگر قابل رقابت نبوده و برای فروش آنها دچار مشکل خواهند شد . در نتیجه این معدن در فروش تولیدات خود ناموفق بوده و همیشه بخش قابل توجهی از تولیداتش استوک می شود و پس از مدتی منجر به کاهش تولید و در نتیجه افزایش مجدد قیمت تمام شده و در نهایت توقف تولید در معدن می شود .
همزمان در یک کارخانه سنگبری بلوک های سنگ از معادن مربوطه خریداری و با ماشین آلات مناسب و با بهترین کیفیت فرآوری می شوند . این کارخانه برای خرید سنگ خام مورد نیاز خود متحمل هزینه های زیادی می گردد و همیشه برای اطمینان از عدم وقفه در تولید مقادیر قابل توجهی بلوک سنگ را خریداری و در انبار خود دپو می نماید و در نتیجه بخشی از سرمایه خود را به این امر اختصاص داده است . این کارخانه هم علیرغم ایجاد یک دپارتمان فروش مجزا و صرف هزینه های زیاد جهت بازاریابی و فروش محصولات خود در داخل و خارج کشور در فروش محصولات خود چندان موفق نبوده زیرا علاوه بر غیر رقابتی بودن قیمت محصولات این کارخانه به علت هزینه های بالای تولید و فروش نتوانسته به علت عدم تخصص و تحربه کافی در امر بازار یابی و فروش ، و علیرغم صرف هزینه زیاد این وظیفه را به درستی انجام دهد .
در چنین شرایطی یک شرکت بازرگانی در تجارت داخلی و خارجی فرآورده های سنگی مشغول فعالیت است و با صرف هزینه های زیاد و مطابق با اصول علمی مارکتینگ و متناسب با وضعیت بازار در هر منطقه جغرافیایی و با انجام اقداماتی از جمله ایجاد شعبه و فروشگاه (داخلی و خارجی) ، دریافت و اعطای نمایندگی (داخلی و خارجی) ، استخدام کارمندان بومی ، انجام انواع تبلیغات ، حضور در نمایشگاه های داخلی و خارجی و... تلاش می نماید تا با بازار سازی و بازاریابی مناسب برای کالاهای خود سهم قابل توجهی از بازار سنگ (خام و فرآوری شده) در دنیا را از آن خود کند در حالیکه این شرکت هم همیشه دغدغه تامین کالایی را دارد که برای فروش آن تلاش و هزینه می نماید و همیشه بخش قابل توجهی از سرمایه این شرکت جهت اطمینان از تامین کالای مورد نیاز و دپوی آن راکد می باشد .
بنابراین مشخص است که شرایط و عوامل لازم برای ایجاد هم افزایی در این مثال وجود دارد . لذا می توان با تشکیل یک سازمان و توزیع متناسب و متعادل مسئولیتها بین همه اعضا و با توجه به توانایی و تخصص هر عضو ، ایجاد هم افزایی نمود و در نتیجه با تشدید امید و انگیزه و همبستگی مضاعف در بین همه اعضاء ضمن جلوگیری از بروز بحران و شکست فعالیت ها ، توان و بازده کلی را افزایش داد و همه این عوامل و آثار ضرورت ایحاد هم افزایی را مشخص می نماید .
ادامه دارد
احمدرضانیک طبع اطاعتی
مدیرعامل شرکت بازرگانی بین المللی نقش کریمان ،
عضوانجمن سنگ استان کرمان
Report