بررسی میزان صادرات و واردات سنگ تزیینی کشورهای جهان
امروزه درک ساختار و تحولات بازارهای بین المللی ، برای بنگاههای اقتصادی، امری ضروری تلقی می گردد.مطالعه بازار ، جمع آوری ، ثبت ، تجزیه و تحلیل نظام مند داده های مرتبط با بازار کالاها و خدمات است که وظیفه تبیین ، تشریح و طبقه بندی بازار فعلی و آتی میباشد.
تعریف انواع سنگ :
براساس تعاریف نظام هماهنگ کد کالا(HS CODE)، انواع سنگ از نظر شکل و ماهیت در دو گروه کد 25 وکد 68 به شرح زیر طبقه بندی شده اند :
این گروه از نظر ماهیت به دو دسته 2515(مرمر، مرمریت و تراورتن) و 2516(گرانیت ها ) تقسیم بندی می شوند.
سنگ خام( (Crude Stone:
عبارتست از بلوک و یا اسلبی که از سنگ معدن به روش انفجاری با استفاده از پرفراتور(پارس و قوه ) ، مواد منبسط شونده و ... استخراج شده ، دارای شکل هندسی منظم نبوده و لبه های نامنظم و سطوح ناصاف داشته و روش استخراج آن قابل تشخیص می باشد .
سنگ تا حدودی کارشده یا نیمه فرآوری شده ((Very slightly worked and roughly trimmed :
عبارتست از بلوک و یا اسلبی که با اره و یا هرروش دیگر به شکل هندسی منظم مکعب و یا مکعب مستطیل از سنگ معدن بریده شده و دارای سطوح صاف و هموار می باشد .
سنگ فرآوری شده:
منظور از سنگ فرآوری شده (کارشده) سنگی است که در واحدهای فرآوری متناسب با نوع کاربرد،به اندازه ها ، اشکال و ضخامت های مختلف ، با برش دادن سنگ بلوک یا اسلب نیمه فرآوری شده و انجام عملیات تکمیل سطح و یا عدم انجام آن به عنوان محصول نهایی تولید و به بازار عرضه می گردد.
میزان واردات و صادرات سنگ در 220 کشور جهان با استفاده از داده های بخش آمار سازمان ملل متحد استخراج و محاسبه گردیده و 10 کشور اصلی در صنعت سنگ از لحاظ واردات و صادرات سنگ های ساختمانی و تزیینی در دوره 2016-2007 مورد بررسی قرارگرفته اند .
رتبه ایران از واردات سنگهای ساختمانی و تزیینی کارشده و نشده از لحاظ دلاری ، وزنی و درصد سهم بازار به ترتیب 42،54،42 میباشد .ایالات متحده آمریکا با سهمی برابر 9/19 درصد، بیشترین واردات سنگهای ساختمانی و تزیینی را در طول دوره براساس ارزش دلاری به خود اختصاص داده است .کشورهای چین ، جمهوری کره ، ژاپن ، انگلستان ، آلمان ، فرانسه و یتنام ، امارات متحده عربی و هندوستان هریک بعد از آمریکا برزرگترین وارد کنندگان سنگ های ساختمانی و تزیینی کارشده و کارنشده می باشند.
در مورد سنگ های کار نشده ، ایران شرایط خوبی نداشته و تنها 1/0 درصد از کل واردات سنگ کارنشده را به خود اختصاص داده است که این رقم بسیار ناچیز است . کشور چین و ایتالیا که بزرگترین صادرکنندگان سنگ های ساختمانی و تزیینی جهان میباشند، بزرگترین واردکنندگان سنگ کارنشده جهان نیز هستند و بعد از آن ها هندوستان و انگلستان قراردارند. رتبه ایران از واردات سنگهای ساختمانی و تزیینی کارنشده از لحاظ دلاری ، وزنی و درصد سهم بازار 61،66، 61 میباشد .
در زمینه سنگ کارشده ، وضع به گونه دیگری می باشد . کشور ایالات متحده آمریکا ، جمهوری کره ، ژاپن و آلمان بزرگترین واردکنندگان سنگ کارنشده بوده و ویتنام ، فرانسه ، امارات متحده عربی ، انگلستان و عربستان سعودی در رده های بعدی قراردارند. نکته جالب در این باب این است که 7 کشور اول ، کشورهای پیشرفته بوده و با توجه به نیاز داخلی ، واردات سنگ داشته اند. همین کشورها در زمینه صادرات سنگ های کارشده نیز رتبه خوبی در جهان دارند. مطالعه این روند می تواند بر سیاست ها و برنامه ریزی های کلان در این بخش اثر گذار باشد .
مقایسه میزان صادرات کشورها نشان می دهد که ایران با سهمی برابر 8/0 درصد از کل صادرات سنگ های ساختمانی و تزیینی در دهه مورد بررسی در میان کشورهای صادر کننده این صنعت رتبه چهاردهم را داشته است.86 درصد صادرات سنگهای ساختمانی و تزیینی جهان را کشورهای چین، ایتالیا ، ترکیه ، هندوستان ، برزیل ، اسپانیا در دست دارند .حجم درآمد میانگین صادرات سنگ کارشده و نشده جهان در طول دوره 2016-2007 بیش از 5/17 میلیارد دلار آمریکا می باشد .
ارقام و نمودارها نشان می دهد که ایران در سال آخر دوره مورد بررسی از لحاظ وزنی 20،2 درصد و دلاری سهمی برابر 4،3 درصد از صادرات سنگهای ساختمانی و تزیینی کارنشده را در اختیار دارد . با توجه به میزان تولید و مصرف نسبتا بالای کشور ، ایران همچنان در امر صادرات موفق نبوده است به خصوص میزان صادرات سنگ های کار شده آن بسیار کمتر از صادرات سنگهای کارنشده می باشد .
براساس داده های بدست آمده ، ایران در صادرات سنگ کارشده رتبه 25 را در بین کشورهای منتخب به خود اختصاص داده است .
نتیجه گیری :
بررسی آمار صادرات سنگ کشور همان گونه که نشان می دهد حکایت از آن دارد که صادرات سنگ تزیینی ایران به 135 کشور انجام شده ، اما در بررسی طی 25 سال گذشته تداوم در بازارهای صادراتی در بیشتر کشورها وجود ندارد . این موضوع بیانگر این است که صادرکنندگان دراین بخش با تمام تلاشی که برای ورود به بازارهای بین المللی انجام داده و می دهند متاسفانه تنوانسته اند بازارهای بدست آمده را حفظ نمایند . موضوعات مهمی را که با مشاهده ارقام می توان دریافت عبارتند از :
1-وجود نوسانات و افت و خیز بسیار شدید در میزان صادرات طی دوره 1395-1371 که ناشی از عدم وجود برنامه ای منسجم و مستمر برای صادرات سنگ کشور می باشد .
2-پراکندگی و تعداد زیاد کشورهای هدف صادرات (135 کشور ) و عدم انتخاب کشورهای عمده و تمرکز بر آنها که دلیل آن عدم انجام مطالعات بازار و عدم شناخت بازارهای هدف است .
از مجموع کل صادرات سنگ در این بازه زمانی 67،99 درصد سنگ خام و حدود 32،01 درصد سنگ صیقل داده شده بوده است که نشان می دهد این صنعت علیرغم داشتن امکانات کافی برای برش وصیقل دادن سنگ های خام و صادرات آنها و درنهایت ایجاد ارزش افزووده بیشتر برای محصولات خود تلاش کافی را برای این موضوع انجام نداده است .
انجمن سنگ استان کرمان (منبع : ضمیمه علمی هجدهمین کتاب راهنمای سنگ ایران-دانش سنگ )
Report