اهرام ثلاثه
راحت ترین راه برای شناخت یک جامعه و درک اندازه ی رسوخ مدنیت در آن، ارزیابی هرم ارزش هایی است که در آن جامعه بوجود آمده است. قله و قاعده، در هرم ارزش های جوامعِ متفاوت، می تواند یک سه گانه ی کاملا متمایز، از جنس منافع فردی، منافع صنفی یا منافع ملی باشد.
چون جامعه شناس نیستم نمی توانم بر مبنای هرم ارزش ها در باره ی جوامع مختلف تحلیل جامعه شناختی ارائه کنم اما این علم یقینی را به تجربه عینی و کاوش ذهنی دریافته ام که:
- هرم اول (که در راس آن منافع فردی قرار گرفته است) بنیان محکمی دارد و در جوامعی که چنین ساختاری حاکمیت دارد به شکلی کاملا طبیعی همه کس به علم حضوری و بنا بر یک غریزه ی غالب خودش و منافع خودش را به دیگران ترجیح می دهد؛
- هرم دوم (که در راس آن منافع صنفی و حزبی و گروهی قرار گرفته است) یک هرم بی اصالت، مبتنی بر تقسیم بندی های بی دوام، بی ثبات و کاملا نامطمئن است که هنر بزرگ ش تقسیم جامعه به خودی و نخودی است. این هرم با باد هم جابجا می شود و تکیه ی آن در نهایت و رندانه مثل درختی شکسته بر همان هرم اول است؛
- پیدایی و دوام و قوام هرم سوم (که منافع ملی بالاتر از همه بر تارک آن قرار می گیرد) اما به همان ماهیتی بستگی دارد که از آن به مدنیت یاد می کنیم و خوشا مردمی که در مرزهای یک اقلیم با چنین آئینی یک ملت اند.
شرح و تفصیل این بدیهیات گرچه به کرامت آن شیخ که با باز کردن پنجه وجب را نشان داد شبیه است اما این که ما بدیهیات را هم فراموش کنیم خود کرامتی است که همه کس ندارد!
خواستم آن تعاریف را دستمایه ی تحلیل جلسه ی بررسی قیمت های پایه برای سنگ های صادراتی و تبعات آن در وزارت صمت کنم تا نشان دهم که هرم ارزش های ما (معدن دار و فراور هم ندارد!) چقدر به کدام یک از اهرام ثلاثه شبیه است و اصلا چکاره روزگاریم.
اینکه جهت مذاکرات در این جلسه از خود اظهاری در تعیین نرخ سنگ های صادراتی مثل ماهی به سمت تعیین حداقل قیمت برای پیمان سپاری لیز خورد شگفتانه ای نبود!
در همان جلسه از یکی از چشم پر کن های صنعت سنگ پرسیدم که با ارز مازادی که خارج از پیمان به دست می رسد چه می کنید؟ و پاسخ این بود :«مال خودمان است»! به نظرم آن ضمیر جمع متکلم هم کشک بود؛ پاسخ درست این باید می بود :«مال خودم است!»
هیهات آب دریا...
سید حسین مهاجرانی -فعال اقتصادی و رییس هیات مدیره انجمن
Report